GÜYAD Yönetim Kurulu Başkanı Cem Özkök, Güneş Mini YEKA yarışmaları ile ilgili Green Power’a özel değerlendirmelerde bulundu


Güneşte Mini YEKA heyecanı

Türkiye’nin 36 farklı şehrinde toplam 1.000 MW’lık güneş enerjisine dayalı yenilenebilir enerji kaynak alanları ve bağlantı kapasitelerinin tahsisi için yapılacak Mini YEKA yarışmalarının başvuruları tamamlandı.

Türkiye’nin Milli Enerji ve Maden Politikası kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından daha fazla yararlanması için geliştirilen YEKA yarışmaları bu kez Mini GES YEKA ile devam ediyor. Güneş enerjisine dayalı mini Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) yarışmaları için 8 Mart Pazartesi günü başlayan başvurular 12 Mart Cuma gününe kadar devam etti. Başvurular 09.00-12.00 saatleri arasında alındı.

YATIRIMCILAR 36 İLDE 74 PROJE İÇİN YARIŞACAK

Yatırımcılar, toplam 36 ilde toplam 1.000 MW gücünde bağlantı kapasitesinin tahsisi amacıyla 10, 15 ve 20 megavat kapasitelerinde olacak şekilde güneş enerjisine dayalı 74 adet Enerji Kaynak Alanları (YEKA) yarışması için başvurularını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürlüğü’ne yaptı.

İLK 5 ŞİRKET YARIŞMAYA ÇAĞRILACAK

Yatırımcılar, başvuru dosyalarında her bir yarışma için kilovatsaat başına 35 kuruş olarak belirlenen tavan fiyat üzerinden bir teklif sunacak. En düşük teklifi veren ilk 5 şirket yarışmaya çağrılacak ve açık eksiltme usulüyle yarışacak.

Her bir proje için en düşük teklifi veren yatırımcıyla elektrik enerjisi alım sözleşmesi imzalanacak. Sözleşme, imzalandığı tarihten itibaren 15 yıl geçerli olacak.

EN YÜKSEK KAPASİTE TAHSİSİ 50 MW

Bağlantı kapasitesi tahsis edilen 36 il arasında en yüksek kapasitesinin tahsil edildiği iller ise 50’şer MW ile Gaziantep, Mardin, Van ve Antalya olurken bu şehirleri 40’ar MW kapasite ile Ankara ve Diyarbakır takip etti.

KURULU GÜÇ TOPLAMI 9.440 MW OLAN 709 BAŞVURU YAPILDI

1000 MW’lık bağlantı kapasitesi için 5 Gün boyunca devam eden başvurularda toplam 36 ildeki 74 bağlantı bölgesi için toplam 709 başvuru yapıldı. Bu başvuruların kurulu güç toplamı ise 9.440 MW oldu. En yüksek başvuru ise 160 proje başvurusu ve 2.290 MW kurulu güç toplamı ile 8 Mart’ta gerçekleşti.

EN YÜKSEK BAŞVURU AKSARAY-1 İÇİN YAPILDI

Bölgeler bazında bakıldığında ise en yüksek proje başvurusu 26 başvuru ile Aksaray-1 bölgesi için yapılırken en az başvuru ise 2 başvuru ile Hakkari-2 için yapıldı.

EN FAZLA BAŞVURUYU HMN ENERJİ İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET A.Ş. YAPTI

Proje başvurularının şirketlere göre dağılımına bakıldığında ise en fazla sayıda başvuruyu HMN Enerji İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. şirketi yaptı. HMN Enerji 61 farklı bölgede toplam kurulu gücü 805 MW’lık proje başvurusu yaptı.

Bu şirketin ardından ikinci sırada gelen Eksim Yatırım Holding A.Ş. ise 46 farklı bölgede toplam kurulu gücü 650 MW’lık proje başvurusu yaptı.

Gün Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. ise 37 farklı bölgede toplam kurulu gücü 530 MW’lık proje başvurusu yaptı.

Binres Elektrik Üretim A.Ş. ise 35 bölgede 505 MW’lık proje başvurusu yaptı.

GENSED Başkanı Halil Demirdağ ve GÜYAD Yönetim Kurulu Başkanı Cem Özkök, Güneş Mini YEKA yarışmaları ile ilgili Green Power’a özel değerlendirmelerde bulundular.

ÜMİDİMİZ BİR AN ÖNCE HAYATA GEÇİRİLMESİ

Yarışmalar için yapılan başvurulara baktığımıza yarışmalara çok büyük bir ilginin olduğunu görüyoruz. Her bir yarışmaya en az 4 en fazla 26 teklif başvurusu yapıldı çok ciddi bir yoğunluk var. Başvuruların özellikle Orta Anadolu ve Güney illerde yoğunlaştığını görüyoruz, Aksaray’da büyük bir yoğunluk var. bu yoğun ilgi aslında bize güneş enerjisi sektörünün yeni projelere ve kapasitelere ne kadar çok ihtiyacı olduğunu göstermiştir.

“GÜNEŞ ENERJİSİ TÜRKİYE’NİN ENERJİYE EN ÇOK İHTİYAÇ DUYDUĞU SAATLERDE EN UYGUN FİYATLI ELEKTRİĞİ ÜRETECEK”

Artık bu fiyatlarla güneş projesi yapılabilir mi tartışmasına nokta koyduk. Teknolojik gelişmeler ve düşen maliyetler bundan sonra güneşin dünyanın en ucuz enerji kaynaklarından birisi olduğunu teyit etti.

Bu yarışmalar ve büyük ilgi bize Türkiye gibi elektrik ihtiyacını büyük oranda ithal yakıtlarla karşılayan ülkemiz için inanılmaz bir fırsat olduğunu gösteriyor. Bundan sonra güneşin yeni ihaleler ve ihalesiz olarak devamını bekliyoruz. Ümidimiz bu yarışmaların yapılabilir şekilde sonuçlanması ve bir an önce bu projelerin hayata geçerek üretime başlaması.

Bu projelerin 1 yıl gecikmesi ülkemizin cebinden 110 milyon doların dışarı çıkması demek. Bu ihale bizlere şunu da gösterdi ki, bundan sonra güneş enerjisi Türkiye’nin enerjiye en çok ihtiyaç duyduğu saatlerde en uygun fiyatlı elektriği üretecek.

Bakanlığın verdiği fiyatların Türkiye’nin güneşiyle ve teknolojik gelişmelerle bu fiyatın makul olduğunu hep söyledik. Yoğun ilgi bunu da doğruluyor.

FİNANSMAN SORUNU YAŞANMASINI BEKLEMİYORUZ

Fiyat eskalasyonunun yüzde 48 döviz olması da yatırımcıların yabancı para cinsinden borçlanabilmesinin önünü açtı. Finansman sorunu yaşanmasını beklemiyoruz. Yeşil enerjiye olan ilgi ve artan ihtiyacın finansmanı kolaylaştırmasını bekliyoruz. Bankaların da artık yenilenebilir enerjiye öncelik vermesi bu yöndeki artan ilgisi ve sürdürülebilirlik hedefleri de bankaların bu yatırımlara finansman sağlama yönünde ilgisini çekecektir. Ayrıca bugün artık yatırımcılar için halka arzlardan tutun da başka alternatiflere kadar başka bir çok borçlanma imkanı da var. Yatırımcıların bu projelerin hayata geçmesi noktasında ciddi bir sorun yaşamasını beklemiyoruz.

1 MİLYAR DOLARA YAKIN YATIRIM YAPILACAK

Güneş enerjisi sektörünün uzun zamandır beklediği ve hazırlandığı bu yarışmalarda tahsis edilecek 36 ildeki 74 proje için 1.000’e yakın dosya başvurusu yapılmasını bekliyoruz. Söz konusu bu yarışmalara hem küçük hem de büyük yatırımcıların büyük ilgi gösterdiğini görüyoruz.

Güneş enerjisinde güncel yatırım maliyetlerine baktığımızda MW başına 600 bin dolar yatırım maliyeti olduğunu görüyoruz. Bunun üzerine ilave olarak finansman maliyetini, arazi bedelini ve iletim hattını maliyetini de eklemek gerek. Tüm bu maliyetleri topladığımızda 600 milyon dolar ile 1 milyar dolar arası bir toplam yatırımdan bahsediyoruz. Tabii ki her projenin ve maliyeti aynı olmayacak. Her projeye göre değişen maliyetler söz konusu olacaktır.

8-12 Mart arasında başvurular alındıktan sonra yaklaşık 1-2 ay içinde tüm dosyaları açıp en düşük 5 teklifi Bakanlığa yarışma için çağıracaklar. 74 proje için 370 adet yarışmacı bu yarışmalara katılacak. Pandemi ortamında bu yarışmaların yapılması biraz zaman alacaktır. Mayıs-Haziran gibi her bir proje için en düşük teklifi veren ilk 5 yarışmacının her bir proje yarışması için çağrılmalarını bekliyoruz. Bu yarışmaların neticesinde ise en ucuz tekliflerle anlaşma imzalanacak.

YATIRIMLAR 2022’NİN İKİNCİ YARISI İTİBARIYLA HAYATA GEÇMEYE BAŞLAR

Yarışmalardan sonraki süreçlere baktığımızda ise sözleşmelerin imzalanması, teminat mektuplarının verilmesi ve arazi süreçlerinin tamamlanmasının 2021’in son çeyreğini bulacağını değerlendiriyoruz. 2022’nin ilk yarısında ise EPDK lisans başvuruları ve finansman anlaşmalarının tamamlanmasına müteakiben 2022 yılının ikinci yarısından itibaren projelerin hayata geçmeye başlayacağını değerlendiriyoruz.

Bu yarışmalar güneş sektörü ve ülkemiz için çok önemli projeler. Bakanlık yetkileri ile yaptığımız görüşmelerde mini YEKA’nın ardından güneşte ikinci 1.000 MW’lık YEKA yarışmaları için takvimin başlayacağını ifade ediyorlar. Bu sektörün sürdürülebilirliği açısından çok önemli. Bunun ardından ise 2.000 MW bağlantı kapasitesi için yeni bir rüzgar YEKA yarışması yapılması planlanıyor.

YARIŞMALARDA EMTİA FİYATLARINDAKİ ARTIŞLAR DA DİKKATE ALINMALI

Güneş enerjisinde yatırım maliyetlerinin son yıllarda hızlı bir düşüş gösterdiğini gördük. Bununla birlikte güneş panellerinin maliyetlerini belirleyen çeşitli emtialar var. Bu emtialar arasında bakır var, gümüş var ve bu emtiaların fiyatlarının son dönemde arttığını görüyoruz. Bu emtiaların fiyat artışları da yatırımların maliyetini etkileyeceği için gerek tekliflerde gerekse yarışmalarda dikkate alınması gereken önemli hususlar olarak ortaya çıkıyor.

FİYATLAR VE FAİZLER FİNANSMANDA BELİRLEYİCİ OLACAK

Yarışmalar neticesinde kazanan yatırımcılar bu projelerin finansmanı için bankalarla görüşecekler. Finansman maliyetlerini ise iki unsur belirleyecek.

Bunların ilki yarışmada kazanan yarışmacının teklif ettiği fiyat olacak. Bu çok önemli çünkü ‘Yarışmayı düşük bir fiyatla mı yoksa makul fiyatla mı alıyorsun’ sorusunun cevabına dayalı.

İkincisi ise faiz, ne yazık ki baktığımızda şu an Türkiye’de faizler yüksek olduğunu görüyoruz. Finansman sağlayıcılar yüzde 52 TL ve yüzde 48 döviz kredi kullandıracağım diyor. Yatırımcıların 2022’nin ilk çeyreğinde finansman süreçlerini tamamlayarak anlaşmalarını imzalamalarını bekliyoruz. Bu nedenle 2022 ilk çeyreğinde faizlerin hangi seviyelerde olacağı çok önemli. Bankaların isteyeceği öz sermaye miktarını saydığımız bu koşullar belirleyecek. Yüzde 30 mu yoksa 50 mi olacak? Yarışma fiyatı ve finansman anlaşmalarının yapılacağı dönemki koşullar bu oranları belirleyecek.

Kaynak: petroturk.com